Zaanstad – Stond er tussen 20 en 40 na Christus een Romeinse wachttoren op de plek van het huidige Provily Sportpark in Krommenie? Dat onderzoeken archeologen in opdracht van gemeente Zaanstad. De opgraving start 10 september, op zaterdag 22 september vindt een open dag plaats om de resultaten van het onderzoek aan geïnteresseerden te laten zien. Bezoekers zijn welkom voor rondleidingen om half elf, half een en half drie. De ingang van de opgraving ligt aan de Marslaan in Krommenie, waar ook kan worden geparkeerd. Op de plek van de opgraving komen straks woningen.
Eerder onderzoek
In 1964 is tijdens de aanleg van het Provily Sportpark in Krommenie een vindplaats uit de Romeinse tijd ontdekt uit 20 tot 40 na Christus. Amateurarcheologen hebben toen, in hun vrije tijd en met de hand, resten van een palissade en een vierkant gebouwtje bloot gelegd. Ze kregen ook een paar dagen hulp van professionele archeologen. In de jaren ’90 is een soortgelijke vierkante ‘plattegrond’ – verkleuringen in de grond – in Utrecht opgegraven. Dat bleek de plattegrond van een Romeinse wachttoren te zijn. Archeoloog voor gemeente Zaanstad Piet Kleij: ‘Omdat in Krommenie bij de plattegrond ook Romeins aardewerk is gevonden, kan dit ook wel eens een Romeinse wachttoren zijn.’
Buiten het Romeinse Rijk
Als er inderdaad een Romeinse wachttoren gevonden wordt, is dat een heel bijzondere vondst. De grens van het Romeinse Rijk liep tot de Rijn (Nijmegen – Utrecht – Katwijk). Alleen bij Velzen hadden ze nog een fort. De vondst in Krommenie ligt dus buiten het Romeinse Rijk. Of het inderdaad een wachttoren is? Kleij: ‘Niet alle deskundigen zijn het eens met de verklaring dat het een wachttoren is. Sommige zeggen dat het een heiligdom is, of een vuurtoren, of een veekraal. Ik hoop dat door het onderzoek de komende weken duidelijk wordt waar we mee te maken hebben.’
Bijgevoegde afbeeldingen
- Tekening van de in 1964 bloot gelegde plattegrond met in de rode cirkel de fundering van de wachttoren. Om de toren ligt de palissade, aangegeven met rijen zwarte stippen (tekening ROB, Amersfoort);
- Hoekpaal van de wachttoren, bloot gelegd tijdens het archeologisch vooronderzoek in 2014. Tijdens dit onderzoek bleek dat er meer palen in de grond zitten dan er in 1964 zijn gevonden (foto Hollandia, Zaandijk);
